1 listopada 2019 r. wchodzą w życie zmiany w stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności (MPP, split payment). Z punktu widzenia podatników VAT najważniejsze dotyczą:

• wprowadzenia obowiązku stosowania split payment dla konkretnych transakcji,
• wprowadzenia sankcji i kar dla firm objętych obowiązkowym MPP za niewłaściwe dokumentowanie transakcji lub płacenie poza systemem MPP (np. zwykłym przelewem lub z rachunku prywatnego), 
• szerszych niż dotąd możliwości wykorzystania środków zgromadzonych na koncie VAT),
• zastąpienia odwrotnego obciążenie VAT (stosowane w obrocie tzw. towarami wrażliwymi) obowiązkowym MPP

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności obejmie sprzedawców i nabywców towarów lub usług wymienionych w załączniku 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli wartość transakcji przekroczy 15 000 zł.

Chodzi m.in. o: dostawę płyt, arkuszy, folii i pasów z tworzyw sztucznych, wszelkiego rodzaju wyrobów ze stali, srebra, złota, aluminium, miedzi, elektronicznych układów scalonych, komputerów, dysków twardych, telefonów, telewizorów, aparatów fotograficznych i kamer cyfrowych, części do silników spalinowych, różnego rodzaju odpadów i surowców wtórnych, paliw, a także o usługi budowlane i sprzedaż detaliczną części samochodowych.

Transakcje objęte obowiązkowym split paymentem muszą być realizowane przez rachunki rozliczeniowe założone dla działalności gospodarczej, czyli konta firmowe. Te rachunki widnieją w wykazie podatników VAT (tzw. „biała lista podatników VAT”). Jeżeli znalazłeś rachunek swojego kontrahenta w Wykazie, możesz mu zapłacić za fakturę stosując podzieloną płatność.

Z kolei jeśli to ty wystawiłeś fakturę, sprawdź czy twój rachunek jest w Wykazie, bo tylko wtedy kupujący może ci na za nią zapłacić w MPP.   

Zwróć też uwagę, że jeśli kupujący płaci ci za transakcję objętą obowiązkiem podzielenia płatności, musisz mieć konto VAT, żeby ją przyjąć. Twój bank lub SKOK otworzył ci takie konto automatycznie, kiedy weszły w życie przepisy o dobrowolnym MPP (w 2018 r.), o ile korzystasz z konta firmowego. Nie musisz znać jego numeru ani umieszczać go na fakturze - rozdzielenie należnej płatności na kwotę netto i VAT następuje w systemie banku.

Nie masz konta VAT, jeśli w swojej firmie używasz konta osobistego (prywatnego, ROR) - w tym przypadku nie będziesz mógł przyjmować płatności objętych obowiązkowym MPP.

Jeżeli jesteś podatnikiem VAT i wystawiasz fakturę dokumentującą sprzedaż towarów lub usług objętych obowiązkowym MPP, musisz ją opisać zwrotem „mechanizm podzielonej płatności” oraz umożliwić nabywcy podzieloną płatność.  To oznacza, że musisz mieć konto VAT, na które trafi wykazana na twojej fakturze kwota podatku.

• Jeżeli naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno – skarbowego stwierdzi, że jako sprzedawca (firma) nie oznaczyłeś faktury zwrotem „mechanizm podzielonej płatności”, ustali ci dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Będzie to kwota odpowiadająca 30% kwoty podatku VAT z faktury, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług objętych MPP. 
• Jeżeli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, za te wykroczenie ponosisz odpowiedzialność przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym i możesz otrzymać grzywnę w wysokości do 180 stawek dziennych (może być to nawet 5,4 mln zł).

Jeśli źle oznaczyłeś fakturę, możesz uniknąć sankcji, jeżeli twój kontrahent (nabywca) opłacając ją, zastosuje podzieloną płatność.

Jeżeli jesteś podatnikiem VAT i kupujesz towary lub usługi objęte MPP, musisz mieć rachunek rozliczeniowy założony dla działalności gospodarczej.

Fakturę, którą dostałeś od sprzedawcy lub zaliczkę opłacasz stosując specjalny komunikat przelewu. Ten komunikat wyświetli się po zalogowaniu na twój rachunek. W komunikacie powinieneś podać kwotę podatku VAT (lub część), kwotę sprzedaży brutto (lub część), numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność, NIP dostawcy.

• Jeżeli jako kupujący, pomimo obowiązku, nie rozliczysz się w systemie MPP, urząd skarbowy  ustali ci dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającej na towaru lub usługi objęte MPP. 
• Jeżeli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, ponosisz za te wykroczenie odpowiedzialność przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym i możesz otrzymać grzywnę w wysokości do 720 stawek dziennych (może być to nawet 21,6 mln zł). 
  
  Nawet jeżeli zapłacisz za fakturę poza systemem MPP (np. zwykłym przelewem), możesz uniknąć sankcji, jeżeli sprzedawca prawidłowo rozliczy podatek VAT przypadający na tę sprzedaż. 
   
• Dodatkowo, jeżeli po 1 stycznia 2020 r., zapłacisz za fakturę z pominięciem MPP, taki wydatek (płatność) nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu.